وقتی بالاخره بعد از ماهها یا حتی سالها، براکتها و سیمهای ارتودنسی از دندانت برداشته میشن، حس آزادی فوقالعادهای داری! لبخندت صافتر و زیباتر شده، اما حالا یه سؤال مهم پیش میاد: بعد از ارتودنسی چی بخوریم؟ و از چی باید پرهیز کنیم تا دندونامون دوباره بههم نریزن و آسیبی نبینن؟ توی این مقاله قراره با یه لحن خودمونی و کاربردی، همهچیز رو دربارهی تغذیه بعد از ارتودنسی برات بگم. این مقاله از مقالات سایت مطب زیبایی گردآوری شده است.
خیلیا فکر میکنن وقتی ارتودنسی تموم شد، دیگه میتونن هر چیزی بخورن و خلاص! اما در واقع، همین دوران بعد از ارتودنسی، یکی از مهمترین مرحلههای نگهداری از دندونه. چون با وجود اینکه براکتها برداشته شدن، دندونات هنوز به یه حالت پایدار نرسیدن و استخوانها در حال بازسازی هستن. اگر خوراکیهای سفت یا چسبناک بخوری، ممکنه فشار اضافی به دندونات وارد بشه و باعث جابهجایی دوبارهشون بشه.
وقتی ارتودنسی تموم میشه، دندونات به ظاهر صاف شدن، اما درون لثه و استخوان هنوز در حال ترمیم هستن. ریشهها هنوز کمی حساسن و به مراقبت نیاز دارن. به همین خاطر، تغذیهی درست کمک میکنه تا دندونات در موقعیت جدیدشون تثبیت بشن و درد یا التهاب نگیری.
تازه روزی که دکتر ارتودنتست براکتها رو برمیداره، شاید حس کنی دندونات لق شدن یا لثههات یهکم حساسه. در این چند روز بهتره غذاهای نرم بخوری تا به دندونات فشار نیاد. مثلاً پوره سیبزمینی، سوپ، ماست، تخممرغ نرم، برنج نرم و سوپ مرغ بهترین انتخابها هستن.
بیایید ببینیم چی بخوریم که هم خوشمزه باشه، هم به دندونامون آسیبی نزنه.
در روزهای اول، غذاهایی مثل پوره سیبزمینی، سوپ سبزیجات، آش جو یا حلیم بهترین گزینهان. این غذاها نیازی به جویدن زیاد ندارن و به لثهها فشار نمیارن.
ماست، شیر، پنیر نرم، کشک و دوغ منبع عالی از کلسیم هستن و به استحکام دندونها کمک میکنن.
تخممرغ آبپز نرم یا نیمرو، مرغ پخته و خردشده یا ماهی بخارپز، پروتئین لازم بدن رو تأمین میکنن و جویدنشون آسونه.
موز، هندوانه، خربزه و میوههای پختهشده مثل کمپوت سیب برای این دوران عالیان. فقط مراقب میوههای سفت مثل سیب خام یا گلابی باش چون ممکنه به دندونت فشار بیارن.
اوتمیل، فرنی، برنج نرم یا حلیم جو انتخابهای عالی برای صبحانه یا شام هستن.
در کنار همهی این غذاهای مفید، بعضیا هستن که باید برای مدتی ازشون دوری کنی تا زحمات چند ماههت از بین نره.
آجیل، چیپس، پاپکورن، تهدیگ و هر چی نیاز به گاز گرفتن زیاد داره، فعلاً باید حذف بشه.
آبنبات، تافی، کارامل و شکلاتهای چسبناک ممکنه بین دندونات گیر کنن و باعث پوسیدگی بشن.
نوشابه، آبمیوههای صنعتی و شیرینیهای زیاد باعث آسیب به مینای دندون میشن. بهتره مصرفشون رو به حداقل برسونی.
غذا فقط بخشی از ماجراست. مراقبتهای بهداشتی هم نقش خیلی مهمی دارن.
بعد از هر وعدهی غذایی، حتماً با مسواک نرم و خمیر دندون فلورایددار مسواک بزن. دندونات الان نیاز دارن همیشه تمیز بمونن تا جرم نگیرن.
نخ دندان مخصوص بعد از ارتودنسی کمک میکنه ذرات غذا بین دندونا باقی نمونه. دهانشویهی بدون الکل هم باعث کاهش التهاب لثه میشه.
بعد از ارتودنسی، معمولاً دکتر بهت یه پلاک شفاف یا سیم نگهدارنده میده. این وسیله کمک میکنه دندونات سر جاش بمونن. موقع غذا خوردن باید درش بیاری و بعد از تمیز کردن، دوباره بذاری سر جاش.
بله، در روزهای اول ممکنه کمی درد یا حساسیت احساس کنی. این طبیعیه چون دندونات دارن به وضعیت جدید عادت میکنن. غذاهای نرم و خنک میتونن درد رو کمتر کنن.
بهطور معمول بعد از حدود دو تا سه هفته، میتونی کمکم غذاهای معمولیتر بخوری. البته باید با احتیاط پیش بری و از گاز زدن مستقیم خوراکیهای سفت پرهیز کنی.
آب، شیر و اسموتیهای طبیعی بهترین نوشیدنیها هستن. از نوشابه و نوشیدنیهای اسیدی مثل موهیتو یا نوشیدنیهای انرژیزا پرهیز کن چون ممکنه باعث ساییدگی مینای دندون بشن.
خیلیا بعد از برداشتن ارتودنسی، با خیال راحت هرچی دلشون میخواد میخورن. اما نتیجهش میتونه جابهجایی دندونا یا پوسیدگی باشه. اشتباه دیگه، نخوردن غذاهای مقویه که باعث ضعیف شدن مینای دندون میشه.
یه سؤال مهم که خیلیا میپرسن اینه که اصلاً بهترین زمان ارتودنسی کیه؟ در واقع، هر زمان که دندونها نامرتب باشن یا فکها درست روی هم قرار نگیرن، میشه ارتودنسی کرد. اما معمولاً سن مناسب برای شروع، بین ۱۲ تا ۱۶ سالگیه؛ یعنی وقتی رشد فک هنوز تموم نشده. با این حال، بزرگسالان هم میتونن نتیجهی عالی بگیرن.
برداشتن ارتودنسی وقتی انجام میشه که دکتر مطمئن باشه دندونات بهطور کامل در جای درست قرار گرفتن و استخوانها تثبیت شدن. این زمان معمولاً بین ۱ تا ۳ سال متغیره و بسته به نوع ناهنجاری فک و نظم بیمار در استفاده از کشها یا مراجعات دورهای داره.
بعد از اینکه ارتودنسی تموم شد، باید همیشگی مراقب لبخندت باشی. تغذیهی سالم، مسواک مرتب، پرهیز از غذاهای مضر و چکاپ دورهای باعث میشه لبخندت سالها زیبا بمونه.
پایان ارتودنسی یعنی شروع یه مرحلهی جدید از مراقبت. حالا وقتشه که با رعایت چند نکتهی ساده، از زحماتت محافظت کنی. یادت نره، غذاهای نرم و مقوی دوستای دندونات هستن، اما خوراکیهای سفت و چسبناک دشمن اصلیشون! با تغذیهی درست، لبخندت همیشه سالم، سفید و زیبا باقی میمونه.
آیا بعد از ارتودنسی میتونم فستفود بخورم؟
در چند هفتهی اول بهتره نخوریا! ولی بعد از اون میتونی، فقط سعی کن گازهای کوچیک بزنی و از خوراکیهای سفت پرهیز کنی.
تا چه مدت باید غذاهای نرم بخورم؟
حدود ۲ تا ۳ هفته کافیه تا دندونات به وضعیت جدید عادت کنن.
میتونم بعد از ارتودنسی سیب یا هویج بخورم؟
بله، اما باید اونها رو خرد یا رنده کنی تا لازم نباشه با فشار گاز بزنی.
استفاده از نی برای نوشیدنیها مفیده؟
بله، نی باعث میشه مایع مستقیم به دندونها نخوره و از لک شدنشون جلوگیری بشه.
آیا باید بعد از ارتودنسی از مکمل استفاده کنم؟
اگر تغذیهت کامل باشه، معمولاً نیازی نیست. اما در صورت کمبود کلسیم یا ویتامین D، دکتر ممکنه مکمل تجویز کنه.